Truke
Rinze Visser
Misschien ongebruikelijk, maar ik begin deze keer met een lang citaat, bestaande uit een tekst die geschreven moet zijn in het laatste deel van de periode 1994-1998, toen de inmiddels als VVD-fractievoorzitter van de Eerste Kamer afgetreden Loek Hermans commissaris van de koningin in Friesland was. Het nu volgende citaat is getiteld: 'Té groot voor Friesland':
"Het is niet altijd even gemakkelijk voor de échte groten onder ons om zich te ontplooien. Het te besturen grondgebied is al gauw te klein, wil men zo nu en dan mensen op z'n weg vinden die ook maar enigszins qua daadkracht en intelligentie in de buurt komen van de échte groten. Waar moet dat heen met al die door moeder natuur - of door de goede vader, als men geloven wil - overvloedig geschonken talenten, als deze geen uitweg kunnen vinden in een gezonde competitie met vergelijkbare grote geesten? Té laat geboren wellicht, om mee te kunnen doen in de strijd ter verbreding van de horizon en verruiming van het grondgebied om zich daarmee een plaats te verwerven op pagina zoveel van het boek der vaderlandse historiën. De geestelijke rijkdom, vermaterialiseerd in zwaarden, geweren, kanonnen en bommenwerpers, heeft in de geschiedenis de bezitters ervan veel levensruimte gebracht, tot dat andere grootheden met nóg meer daadkracht en intelligentie, hun plaats en de hun toekomende roem opeisten. Het is jammer dat in al die journalistieke dienstijver even niet gedacht is aan de persoon voor wie Duitsland eens veel te klein was. Te grof waarschijnlijk, nu de oplettende lezer inmiddels weet dat onze provinciecommissaris het onderwerp is? Misschien moet de zeer bejubelde Hermans vergeleken worden met Ajax tot de derde macht, te groot voor de telecompetitie, te groot voor een Eurocompetitie... Het is goed dat er zwaartekracht is, anders tuimelden sommigen van de aarde wegens ruimtegebrek. Maar wij dan, arme onderdanen? Hoe klein moeten wij ons voelen bij zoveel grootheid? Krijgen wij niet de aandrang om ons ei weer op te zoeken om daarin terug te kunnen kruipen? Of moeten wij er trots op zijn later te kunnen zeggen dat de wereldleider eens een der onzen was?"
Het betreft hier een ingezonden stuk van mijn hand dat naar een provinciale krant was gestuurd. Een reactie op een artikel in die krant waarin de heer Loek Hermans gepresenteerd werd als een groot geweldenaar, als iemand van een zeer hoog niveau, voor wie de provincie Friesland natuurlijk veel te klein was. Zo een groot man, die zou zich zeker vervelen in de provincie. Nooit eerder werd iemand zo op een voetstuk geplaatst en bewierookt.
Onlangs lazen en hoorden wij - dus heel wat jaren en vergaarde 'bijbaantjes' later - dat de VVD-coryfee Loek Hermans opgestapt is als senator na een vernietigend rapport over het faillissement van zorgconcern Meavita. Hermans, kampioen 'bijbanen', had en heeft als een veelvoudige octopus een stevige greep op de Nederlandse politiek, zeker waar het de terugtredende overheid en de stimulering van marktwerking betreft. Hij is een van de belangrijkste adviseurs van minister-president Rutte en ook van Halbe Zijlstra, VVD-fractievoorzitter in de Tweede Kamer, die onlangs verkondigde dat vluchtelingen ons sociale zekerheidsstelsel bedreigen. Een betaald - of voor deze keer gratis? - advies van Hermans? Coryfee Hermans legde ook met Rutte en Samsom (PvdA) de basis voor het tweede kabinet Rutte. Saillant detail: aan de keukentafel...
Eenieder die verwachtte dat nu Rutte en Zijlstra met het schaamrood op de kaken zouden rondlopen - want alweer een VVD'er en niet zomaar eentje - die het mis had. Hermans, van wie ook nog twee dochters politiek-assistent van Rutte en staatssecretaris Wiebes zijn, kan niet stuk. Geen schaamrood, maar alle lof voor 'Gouden Loekie' Hermans. "Een uitstekend bestuurder en dat zal zeker zo blijven", zegt ex-collega commissaris van de koningin in Friesland en partijgenoot Ed Nijpels, die ook bekendheid geniet als invloedrijk op veel terreinen van de politiek, zij het dat het aantal grijparmen wat minder in aantal is dan van superman Loek Hermans.
Nu zijn het niet alleen Rutte en Zijlstra, die ondanks de diepe val van hun adviseur, geen schaamte kennen en hoog blijven opgeven van de superkwaliteiten van Hermans. Hoewel ik niet pretendeer op de hoogte te zijn van alle commentaren, moet ik toch wel tot de conclusie komen dat de pers zeer mild is over Hermans. Politicus zijn is een zwaar leven; klappen kunnen incasseren en dat soort commentaren. Zo las ik zelfs ergens dat er voor mensen als Hermans een aparte verzekering zou moeten zijn vanwege het lopen van hoge risico's. Voor de rest: Nederland kan nog veel aan hem hebben...
Zo gaat dat in Nederland, waar de politici met elkaar wedijveren andere landen de les te lezen over corruptie, vriendjespolitiek, over zelfverrijking, over mensenrechten, over democratie en beschaving. Echter voor heel veel andere mensen is het het zoveelste bewijs van politieke verloedering. Het is ook het zoveelste moment waaruit de verdergaande verrotting van het politieke systeem blijkt. Een systeem waarin hoogmoed, schaamteloosheid steeds meer aan de dag treden. Vergelijk de benadering en behandeling van de 'nette' schurk eens met die van het gewone volk, dat indien werkloos of anderszins op overheidssteun aangewezen, door de autoriteiten en ja, ook door de meeste media, als potentiële oplichter en als minderwaardig behandeld wordt.