Werknemers worden steeds meer gezien als 'gebruiksartikel', als louter arbeidskracht en meerwaardeproducent. Menselijke behoeften en menswaardigheid zijn hooguit bijproducten. Winstmarges tellen, de rest is bijzaak. Managers die de uitbuitingsgraad opvoeren worden daarvoor rijkelijk beloond. Zij zitten in glimmende kantoorpanden en hebben zelf goede pensioenvoorzieningen en dito inkomen, terwijl ze bezig zijn met complete afbraak.
Niet het belang van de werknemers, maar de belangen van de ondernemers staan voorop in politiek Nederland. Omscholing, geleidelijke veranderingen met behoud van arbeidsplaatsen staan de winstgevendheid maar in de weg. Maar ook democratisch overleg kost de baasjes teveel tijd. Liever 'Arabisch ingrijpen' in plaats van 'oeverloos' overleg. Dus weg met alle democratische ballast.
Aan de toppen van bedrijfsleven en banken zitten graaiers die voor zichzelf bezig zijn. De beloningen van raden van commissarissen en bestuurders blijven fors hoger beloond worden. De inkomenskloof tussen bestuurskamer en werkvloer groeit. Om deze groeiende kloof te kunnen betalen wordt er gepeuterd aan lonen, uitkeringen en arbeidsomstandigheden van de werknemers. Het ontslagrecht wordt uitgekleed, vast werk uitgehold en openlijk wordt het afbouwen bepleit van de drempels om van het personeel af te komen. Privatisering en flexibilisering blijven de sleutelwoorden. De afbraak van de thuiszorg is er een schrijnend voorbeeld van.
Het kapitalisme verkeert in crisis; het recht van de sterksten, de brutaalsten, van de graaiers geldt. De multinationals overleven slechts in een mondiaal concurrentiegevecht waarbij het gaat om de dividenden. Overleven van ondernemers en uitkeren van dividenden kan alleen nog ten koste van de werkenden en uitkeringsafhankelijken. De lonen blijven laag, de armoede stijgt en de koopkracht daalt stap voor stap, maar gestaag. Mensen die nog werk hebben kampen regelmatig met een hoge werkdruk. Internationaal gezien is er in Nederland sprake van een hoog aantal overuren en hoge werkdruk. Daar zitten echter grenzen aan. Er bestaat een duidelijke relatie tussen structureel hoge werkdruk en burn-out, hart- en vaatziekten en depressie. De praktijk toont dat al jaren aan. Het kapitalisme baart steeds weer nieuwe graaiers. Rechtvaardigheid en menswaardigheid kunnen onder de huidige maatschappelijke verhoudingen niet worden bereikt. Er is maar één weg: opbouwen van het socialisme.
De loonkloof in Nederland is de afgelopen jaren gestaag groter geworden. Gemiddeld verdient de top bijna zes keer zoveel als de werkvloer. In de financiële sector, met onder meer de banken, krijgen de bestbetaalden zelfs twaalf keer meer dan de gewone werknemers, bleek uit onderzoek naar de salarissen bij de duizend grootste bedrijven en organisaties. Het bruto jaarsalaris van de topverdieners kwam in 2014 uit op gemiddeld 234 duizend euro. Het salaris van de doorsnee-werknemer lag bijna zes keer zo laag. In 2010 was dat nog 5,5 keer; de loonkloof is de afgelopen jaren dus geleidelijk verder gegroeid. De kloof is het grootst bij banken en verzekeraars, waar de top (de vijf best betaalden) gemiddeld 11,7 keer meer verdiende dan de doorsnee-werknemer. Ook in de informatie en communicatie (de techsector) en de zakelijke dienstverlening is het beloningsgat relatief groot. Bij 88 van de duizend onderzochte bedrijven verdiende de top meer dan tien keer zoveel als de doorsnee-werknemer. Bij uitzendbureaus, supermarkten en warenhuizen, waar ook relatief veel jongeren werken, is de beloning uiterst laag. Bij enkele grote internationale ondernemingen zoals Unilever, Shell, Reed Elsevier, Wolters Kluwer en Heineken verdienden directeuren een paar jaar geleden al meer dan honderd keer het inkomen van een gemiddelde werknemer.
Mondiaal vertaalt de groeiende ongelijkheid zich in toenemende wanverhoudingen. Het bezit van 62 mensen is gelijk aan de helft van de bevolking, volgens Oxfam Novib. Het vermogen van de armste helft van de mondiale bevolking (3,6 miljard mensen) is sinds 2010 met 41 procent (1000 miljard dollar) afgenomen, terwijl het vermogen van de rijkste 62 mensen met meer dan 500 miljard dollar toenam. Vijf jaar geleden waren het nog de 388 rijksten die evenveel verdienden als de armste helft. Het gat tussen de allerrijksten en de rest van de wereld groeit nog steeds onstuimig. Het systeem is rot, maar hoe kan dat veranderen?
De strijd tegen de eenzijdige kapitalistische kijk op de 'noodzaak' van verhoging van de winstgevendheid ten koste van de belangen van de werkende klasse moet worden versterkt. Maar dat zal niet gaan zonder de noodzaak van de opbouw van een socialistische maatschappij centraal te stellen in de (ideologische) strijd. Dat zal niet gaan zonder te begrijpen dat de werkende klasse de producent is van alle welvaart. De arbeiders zijn de werkelijke ondernemers. Zij worden gedwongen om, zolang het privébezit van productiemiddelen en kapitaal nog bestaat, de leiding van hun werkzaamheden in handen te geven van de bezittende klasse en worden stelselmatig uitgebuit. Inmiddels is de vermaatschappelijking zover gevorderd dat de bedrijfsvoering beter af is zonder de bezittende klasse. Die is alleen nog een loden last op de schouders van de werkelijke producenten van de vooruitgang: de werkende mensen.
Welke bijdrage kunnen partij en krant bieden om de werkenden een krachtiger stem te geven? Hoe kan het zelfbewustzijn en het klassenbewustzijn van de werkende klasse worden versterkt? Hoe kunnen de wetenschappelijk socialistische klassieken verbonden worden met de strijd in de huidige tijd? Hoe verbind je dus theorie en praktijk? Hoe kan een (sterke) communistische partij worden opgebouwd onder niet-revolutionaire, maar wel polariserende, omstandigheden? Hoe kan worden voorkomen dat politieke en economische oorlogsvoering overgaan in militair geweld? Hoe moeten vreemdelingenhaat en -angst, nationalisme, populisme en extreem-rechtse opvattingen worden omgebogen vanuit het inzicht in de noodzaak van strijd voor het socialisme? Hoe kunnen onzekerheid en verwarring die heersen in brede kringen van de werkende klasse worden omgezet in strijdbereidheid en georganiseerd verzet van (de voorhoede van) die werkende klasse, het meest bewuste deel? Wat zijn de meest geëigende praktijken waar energie ingestoken moet worden? Welke prioriteitstelling dus in de strijd in buurten, bedrijven en vakbeweging? Hoe verbind je deze strijdterreinen? Hoe kan woede en teleurstelling worden omgebogen in verzet en georganiseerde strijd?
Veel vragen, maar in die vragen ligt ook het begin van een juist antwoord: een heldere richting voor de strijd voor het socialisme. Antwoorden beginnen bij het stellen van de juiste vragen. Het meest bewuste deel van de werkende bevolking instrumenten in handen geven om het beginnende verzet krachtiger en efficiënter te maken. De huidige verwarring biedt nieuwe mogelijkheden tot perspectiefrijk verzet en succes. Dat tonen tal van recente ontwikkelingen. Manifest biedt weer een aantal analyses die bruikbaar kunnen zijn in de praktijk en die voorbijgaan aan de platvloerse verklaringen die dagelijks over de werkende mensen worden uitgestrooid.
De NCPN komt op zaterdag 16 april bijeen voor de laatste dag van het Zesde Congres. De politieke koers werd al vastgesteld. De NCPN wil inhoud geven aan het feit dat zij een marxistisch-leninistische partij is. Maar de concrete uitwerking van die plannen vraagt nog om heel wat denkwerk, prioriteitstelling en daadkracht. Dat vraagt nog om de nodige discussie en uitwerking. Maar de opdracht is helder, de richting is benoemd en moet nu worden uitgewerkt door het nieuwe bestuur dat op de laatste dag zal worden gekozen. Wanneer u deze krant ontvangt is de demonstratie van NCPN en CJB tegen het associatieverdrag op zaterdag 2 april in Den Haag voorbij. Ruim 65 demonstranten namen deel aan de enthousiaste politieke betoging voor de ambassade van Oekraïne. Ook het referendum is dan voorbij. De heersende klasse in ons land heeft zich op alle mogelijke manieren - met gebruikmaking van alle ten dienste staande media - ingezet voor een 'Ja'. Over demonstratie en uitslag meer in het volgende nummer.
Voorbij is ook het afgedwongen bezoek van Obama aan Cuba. Daarover meer op de website. Spannend blijven de ontwikkelingen in Latijns-Amerika. In Bolivia, Venezuela en Brazilië wordt - met steun van de VS - geprobeerd het Pinochet-model in te voeren. Nog lang niet voorbij is het vluchtelingenvraagstuk en het vraagstuk van het terrorisme. De mondiale strijd van de VS om de mondiale dominantie overeind te houden blijft levensgevaarlijk.
Manifest houdt u op de hoogte van de werkelijke ontwikkelingen in de wereld. Lees de waarheid in Manifest!
Lees in deze krant (of op de website: www.ncpn.nl) voor een beter inzicht in de veranderende krachtsverhoudingen en discussies in het 'linkse' kamp en de mondiale kapitalistische crisis: 'De 'vluchtelingencrisis' en het mondiale kapitalisme', 'Jaarlijkse herdenkingstoespraak bij graf Karl Marx' en 'Obama toont achtergronden VS-politiek'.
Lees de Waarheid niet alleen in de papieren Manifest, maar ook digitaal op de website.
Manifest nr. 05/2016 verschijnt op donderdag 05-04-2016.