Foto: Manifest/WvdK, Foto: KKE)
Ik heet iedereen hartelijk welkom op dit 40e Avante! Festival. Onze broeders en zusters die het festival opbouwden en alle deelnemers. We verheugen ons over jullie aanwezigheid.
We vieren dit festival nu met zijn allen maar de manier waarop de jeugd zich massaal, vrij van geest en vol enthousiasme heeft ingespannen voor de organisatie ervan maakte het voor aanvang al de moeite waard. Lang leve de Portugese Communistische Jeugd ((JPC), lang leve de jeugd! Ik groet jullie namens de hele partij, onze Portugese Communistische Partij!
Tegelijkertijd vieren we de 40e verjaardag van onze grondwet waarin de waarden van April verankerd liggen. Het Avante! Festival is wat het is dankzij een bevrijdingsrevolutie. Daarom vieren we ook de grondwet van April. We strijden voor haar verdediging en vervulling.
Dit jaar is het festival nog groter. Het is uitgebreid tot Quinta do Cabo dat nu van ons is, van het Festival. De campagne om dit stuk land aan te kopen was een groot succes. Van hieruit begroeten we alle activisten en de duizenden democraten die met al hun inzet deze belangrijke verrijking van ons Festival mogelijk maakten!
Ik heet ook de tientallen buitenlandse delegaties die deze drie dagen samen met ons doorbrengen van harte welkom. Jullie aanwezigheid bevestigt de solidariteit en de vriendschap die ons verbinden en die we willen versterken in het gezamenlijk belang van onze landen en bevolkingen. Jullie kunnen ervan verzekerd zijn dat de PCP als patriottische en internationalistische partij alles zal doen wat in haar mogelijkheden ligt om de gemeenschappelijke activiteiten van communisten en andere bewegingen die streven naar sociale vooruitgang en vrede wereldwijd te versterken. Vol vertrouwen treden we de gevaren van de gevaarlijke en verontrustende ontwikkelingen in de internationale situatie tegemoet.
Het leven heeft de analyses van de PCP over de ontwikkeling van het kapitalistisch systeem en de verdieping van de structurele crisis bevestigd. Het is een wereldwijde crisis die onlosmakelijk verbonden is met de ongeziene centralisering en concentratie van kapitaal en rijkdom, een toenemende financialisering van de economie en groeiende dominantie van het financieel en speculatief kapitaal. Dit gaat gepaard met een brute intensivering van de uitbuiting van de werkers, aanvallen op sociale rechten en fundamentele vrijheden en op de soevereiniteit van landen.
Het imperialisme heeft geen oplossingen voor de problemen van de moderne wereld en het is niet in staat om de tegenstellingen binnen het systeem te overwinnen. Integendeel. Het kapitalisme verdiept alle problemen en ziet zich overal geconfronteerd met de strijd en het verzet van werkers en de bevolking. In een steeds intensere strijd kiezen het grootkapitaal en het imperialisme voor een agressief offensief dat zich uitstrekt over vrijwel alle continenten, een offensief dat gericht is op de toe-eigening van grondstoffen, het domineren van de markten, het ruim baan maken voor multinationals en het destabiliseren van landen die opkomen voor hun soevereiniteit. Steeds vaker is oorlog het antwoord van het imperialisme, het imperialisme van de VS, op de crisis van dit systeem van uitbuiting en onderdrukking.
De wapenwedloop, de versterking en uitbreiding van de NAVO, de chaos die in het Midden-Oosten en Noord-Afrika veroorzaakt werd, de militarisering van de Europese Unie en Japan, het optuigen van Amerikaanse raketsystemen langs de grenzen van de Russische Federatie en China, het zijn allemaal waarschuwingen voor de gevaren die de mensheid bedreigen. En we zien het gevolg, het dodelijk spoor dat de vernietiging van hele landen en het op de vlucht drijven van miljoenen mensen achterlaat. Deze realiteit vereist de versterking van de strijd voor ontwapening en vrede.
Er is een alternatief! Het is te vinden in de strijd van de vele miljoenen die wereldwijd met moed en vastberadenheid het gevecht aangaan in de steeds urgentere klassenstrijd. Een strijd die aantoont dat het ondanks alle gevaren niet ontbreekt aan richting, kracht, overtuiging en redenen om vertrouwen te hebben in de toekomst van de wereld waarin we leven.
En dat is de reden waarom we vanaf dit podium niet alleen onze aanhoudende vastberadenheid in deze strijd herbevestigen, maar tegelijkertijd een groet brengen aan allen onder ons die onder de meest uiteenlopende omstandigheden wegen openen naar hoop en een rechtvaardige, vreedzame en broederlijke wereld. Wij groeten al degenen die, net als wij, binnen Europa de strijd aangaan tegen de Europese Unie en vóór een ander Europa, dat van de werkers en de bevolkingen. We groeten de Afrikaanse bevolkingen die strijd leveren voor het recht op hun eigen ontwikkeling en tegen de toenemende bemoeizucht van het imperialisme.
We groeten de bevolkingen van Azië die te kampen hebben met de vele gevaren en conflicten die versterkt worden door het imperialisme. We groeten de bevolkingen van het Midden-Oosten, de slachtoffers van onnoemelijke misdaden van het imperialisme en in het bijzonder de mensen in Syrië die zich tegen de agressie verweren evenals de heldhaftige bevolking in Palestina. Wij groeten ook de bevolkingen van Latijns-Amerika die zoveel aan de anti-imperialistische strijd hebben bijgedragen en die nu al onze solidariteit nodig hebben om zich te verweren tegen het gekonkel van het imperialisme en de reactie. Tegen hen allen zeggen wij 'Presente!', in het bijzonder tegen de bevolkingen van Brazilië, Venezuela en Cuba!
Hier staan wij, communisten en Portugezen, zij aan zij met de werknemers en de bevolking, in de dagelijkse strijd voor onze rechten, inkomens en waardigheid, ter verdediging van de belangen van ons land. Het is een georganiseerde en ver ontwikkelde strijd die zich geconfronteerd ziet met ideologische campagnes van mensen die proberen om haar in diskrediet te brengen, om het idee te verspreiden dat er geen alternatief voor het kapitalistisch systeem is, alleen maar om hun overheersende en uitbuitende positie te handhaven.
Maar zij vergissen zich! De strijd voor het grote doel van communisten, het socialisme, wordt steeds belangrijker. Dit historische doel werd voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid succesvol nagestreefd met de Oktoberrevolutie, die wij volgend jaar zullen herdenken!
In Portugal hebben we te maken met een politieke situatie die heel anders is dan die tijdens het Avante! Festival, een jaar geleden. Op dat moment waren werknemers en de grote meerderheid van onze bevolking het doelwit van een gewelddadig offensief dat gedurende vier jaar systematisch werd uitgevoerd door de PSD/CDS-regering, een offensief gericht tegen de rechten, inkomens en levensomstandigheden. We zagen ons geconfronteerd met het perspectief van een voortzetting van dit offensief.
Nu de PSD en de CDS uit de regering verdwenen zijn als gevolg van een doorslaggevend en goed getimed politiek initiatief van de PCP, die daarmee gevolg gaf aan de verkiezingsuitslag van 4 oktober en aan de brede en krachtige strijd van de Portugezen, zijn we een nieuwe fase van de binnenlandse politiek ingetreden, met betere voorwaarden voor de strijd ter verdediging van de belangen van de werkers, de bevolking en het land.
De politieke uitkomst die bereikt werd is geen afdoende oplossing voor de vele ernstige problemen die ontstaan zijn door jarenlang rechts beleid en die verergerd werden door het Stabiliteits- en Groeipact en het Agressiepact waarvoor de PSD, PS en CDS verantwoordelijk zijn. Wel zorgde ze voor een onmiddellijke stopzetting en terugdraaiing van het aanhoudend gewelddadig rechts offensief. Er werd, hoe beperkt dan ook, een begin gemaakt met het vinden van een antwoord op de dringende problemen van de werkers en de bevolking. Het is dus geen oplossing die antwoord geeft op de onontbeerlijke doelstelling van een breuk met het rechts beleid die leidt naar de patriottische en linkse politiek die wij nastreven, die het land nodig heeft en die de ernst van de reële nationale problemen vereist.
De ernst van de realiteit is onontkoombaar! Een onhoudbare overheidsschuld die gepaard gaat met economische achteruitgang en een regressie tot het niveau van het begin van de eeuw als gevolg van opeenvolgende jaren zonder groei en destructieve recessie, met een ernstige verzwakking van onze economie waarbij de investeringen in onder meer de productie en de technologie tot een verlammend niveau verminderen, met groeiende tekorten, toenemende kapitaalvernietiging en kapitaalvlucht, met het verlies van overheidscontrole op strategische sectoren en bedrijven en met de verloedering van het financiële stelsel.
De samenleving valt uiteen, met een onhoudbaar werkloosheidspeil, veel onzekerheid, emigratie en armoede. Deze situatie wordt gekenmerkt door de intensivering van de uitbuiting van arbeid zoals blijkt uit de scherpe daling van lonen en pensioenen, maar ook uit de afbraak van verworven rechten, de sociale en regionale ongelijkheden, de verpaupering en de verminderde toegang tot openbare basisvoorzieningen (gezondheidszorg, onderwijs, sociale zekerheid). We zien culturele en ecologische achteruitgang en de rechtsgang wordt bemoeilijkt.
We zien een verontrustende uitholling van het democratisch stelsel, verergerd door het reorganisatieproces van de staat in dienst van het monopoliekapitaal, met steeds meer corruptiezaken en gevallen van handjeklap tussen particuliere bedrijven en de overheid die veroorzaakt worden door de onderdanige houding van de politieke macht ten opzichte van de internationale economische macht.
De gevolgen van het rechts beleid in dienst van monopoliekapitaal, de privatiseringen, de liberalisering van de economie en de arbeidsmarkt en dereguleringen, vooral in de laatste jaren van de PSD/CDS-regering hebben in combinatie met het Agressiepact het land ernstig verzwakt. Deze gevolgen zijn met de nederlaag van de vorige regering niet verdwenen. Voor een ontwikkelen van een politiek die zal leiden tot herstel is een reusachtige kracht vereist. Het is duidelijk dat de economische neergang die gepaard ging met de vernietiging van productiekrachten en capaciteiten en met het uitblijven van publieke investeringen het ontwikkelingsperspectief en het dagelijks leven de komende jaren zal blijven bepalen.
De ernstige bosbranden van deze zomer zijn een goed voorbeeld van de gevolgen van jarenlange verwaarlozing en gebrek aan investeringen, van het ontbreken van beleid op het gebied van land- en bosbouw. De vernietiging van de familieboerderijen is een schrijnend voorbeeld van het gebrek aan visie voor het platteland en de inrichting van het land.
Opnieuw drukken we de solidariteit van PCP met de getroffen bevolking uit, evenals onze waardering voor de onvermoeibare inzet van onze brandweerlieden. Opnieuw bevestigen we dat de PCP zich onvermoeibaar zal inzetten om te komen tot initiatieven die ervoor moeten zorgen dat de getroffen bevolking niet alleen noodhulp ontvangt, maar dat er ook een andere landbouwpolitiek komt en een beleid dat de Portugese bossen beter beschermt.
In dit eerste stadium van de nieuwe fase in het nationaal politiek leven, met nieuwe machtsverhoudingen in het parlement moeten politieke oplossingen en toezeggingen om het beleid om te keren bereikt worden ondanks de moeilijkheden en tegenstellingen die worden ingegeven door de diverse programmatische verschillen. Met de doorslaggevende steun van de PCP is het herstel van rechten en inkomens en een antwoord op een paar van de meest urgente problemen mogelijk.
Al bij al is de lijst van positieve maatregelen enorm: het herstel van de lonen en de 35-urige werkweek in de overheidssector, na een langdurige strijd die 34 maanden duurde, het afschaffen van de extra belastingen, teruggave van de gestolen vakantiedagen, een omkering van de privatiseringen van openbaar vervoerbedrijven, de stijging van het minimumloon, de stijging van de kinderbijslag en aanvullende uitkeringen voor ouderen, de vermindering van de eigen bijdrage in de gezondheidszorg, subsidies voor de aanschaf van schoolboeken, de afschaffing van de examens aan het eind van het 4e en 6e leerjaar, extra ondersteuning voor werklozen en verlaging van de btw in de horeca. We weten dat we nog lang niet al het nodige bereikt hebben. Er zijn meer maatregelen vereist om de levensomstandigheden van de werkers en de bevolking te verbeteren en we zullen nooit opgeven om dit te bereiken!
Wat deze politieke maanden hebben geopenbaard is de systematische vijandigheid en de sterke weerstand van de krachten van het nationaal en internationaal grootkapitaal samen met hun binnen- en buitenlandse bondgenoten tegen de bereikte politieke uitkomst, en hun weerspannigheid en verzet tegen iedereen en elke maatregel die een eind maken aan hun plunderen van rechten en inkomens van de bevolking de afgelopen jaren. Zij spannen samen om de situatie opnieuw in hun voordeel te doen keren en hun offensief opnieuw op te starten!
De evolutie van de nieuwe fase in de politiek, die van consolidatie en verdieping van de weg naar het herstel van rechten en de inkomens en naar de oplossing van de nationale problemen, ziet zich geconfronteerd met twee bedreigingen die bovendien nog eens vergezeld worden van een altijd op de loer liggende gevaarlijke illusie.
De eerste bedreiging vloeit voort uit het verraderlijke optreden van de revanchistische partijen PSD en CDS, vastberaden als ze zijn om het land ten koste van alles te destabiliseren en zelf weer aan de macht te komen. De tweede dreiging is de Europese Unie die met dezelfde doelstelling elke poging om te ontkomen aan de dominante politiek teniet wil doen.
De illusie, net zo gevaarlijk als de bedreigingen, is dat het mogelijk is om de fundamentele problemen van ons land aan te pakken met behulp van enkele aanpassingen in het proces van kapitalistische integratie in de Europese Unie, zonder dat we de ketens die leidden tot de crisis en de ondergang te verbreken.
De keuze van de PS om geen eind te maken aan bepaalde externe verplichtingen - de dictaten van de EU, de onderwerping aan de euro, de heronderhandelingen over de schulden - vormt een ernstige belemmering voor een antwoord op de problemen van het land omdat ze geen breuk met de belangen van het monopoliekapitaal inhouden. Dit is de manier om krachten te versterken die een terugkeer naar het verleden willen opleggen, die het land opnieuw naar een weg van crisis en verval willen leiden.
De binnenlandse bedreigingen zijn duidelijk zichtbaar. Ze blijken uit alle acties van de PSD, de CDS en de enorme belangen die zij vertegenwoordigen en waaraan zij verbonden zijn. Al vanaf het begin voeren zij een campagne die gericht is tegen het herstel van rechten en inkomens, met alle tragedies en catastrofes van dien. Wat zij willen is een terugkeer naar een beleid van uitbuiting en verarming.
Kijk maar hoe zij hun leugens en gekonkel tegen het nationaal belang tentoonspreiden, luister hoe zij het hebben over hun 'Plan B', een terugkeer naar het plunderen van de bevolking, een nieuw door Duitsland opgelegd bailout-programma, van vooringenomen en overduidelijk destabiliserende interpretaties door de Europese Unie, het IMF, de Europese Centrale Bank en hun handlangers binnen de Europese Volkspartij over de Portugese realiteit.
Ja, ze willen terugkeren naar het pad van uitbuiting en verwoesting dat juist werd beëindigd. Om dit doel te bereiken zweren zij samen met de Europese Unie die aan hun kant staat. (wordt vervolgd)
Vertaling Frans Willems.