Wil van der Klift
Groeiende en bovenal beangstigende tegenstellingen, tegenstrijdigheden en toenemende verwarring alom. Daarbij wordt massaal met de vinger gewezen naar Trump en zijn medestanders in het Witte Huis. Hij en zijn illustere makkers zouden een gevaar voor de wereld zijn. Dat geldt al sinds lang voor alle bewoners van het Witte Huis, maar de juiste analyse zou moeten zijn dat het kapitalisme, in al zijn veranderende vormen en gesteund door wisselende uitvoerende machten, het echte gevaar vormt voor de wereld.
Trump is niet zoals vaak wordt beweerd de machtigste man van de wereld. Zo'n titel past in de pogingen om het kapitalistisch systeem steeds weer wisselende gezichten te geven die dan of de hemel in worden geprezen of kunnen worden afgevoerd. Of het nu gaat om de Obama-vorm of om de Nixon, Reagan, Bush of Trump-vorm. Het gaat er uiteindelijk om dat zo'n regering de belangrijkste en sterkste kapitaalgroepen steunt. De sterkte van dat grootkapitaal wisselt wel eens en dus ook hun politieke dienaren. De onderlinge mondiale krachtsverhoudingen tussen de verschillende kapitaalgroepen en de mogelijkheden om er samen uit komen of elkaar de dood in te jagen veranderen ook steeds.
Rond begin zeventiger jaren raakte de VS voor het eerst sinds WO II in een ernstige economische crisis die toen leidde tot een aanval op de Europese kapitalisten: Fuck them! Er zijn tijden van een 'prettig' trans-Atlantisch bondgenootschap, maar ook tijden dat de altijd aanwezige economische belangentegenstellingen hard op de voorgrond treden, zoals toen, maar zeker ook zoals nu weer. 'America First' is niet nieuw, was altijd het leidend motief en 'The American age' ook feitelijk steeds het belangrijkste doel van de Amerikaanse heersende, maar regelmatig stuivertje wisselende, heersende klasse.
Aard en diepgang van de kapitalistische crisissen maken dat er soms meer sprake is van bondgenotenpolitiek en dan weer van een harde economische oorlogsvoering die bovendien makkelijk kan ontaarden in een hete echte oorlog. Dat is de aard van het kapitalisme in zijn huidige vorm: het imperialisme als hoogste stadium van het kapitalisme. Als dat kapitalisme weer in crisis verkeerde, koos het bovendien tot nog toe altijd voor de fascistische oplossingen als andere oplossingen niet meer voor handen waren. De opkomst van fascistoïde, nationalistische groeperingen, zoals die van Trump, Wilders en Le Pen, hangt samen met de behoefte van sommige kapitaalgroepen die de mondiale strijd niet kunnen overleven en de nationale kaart uitspelen. Het grootkapitaal in Nederland probeert het populisme nog te bestrijden met een appèl aan de bevolking om de schouders er ouderwets onder te zetten. Een sterkere economie is een sterker Nederland is de leus. Terwijl ze bedoelen de Nederlandse multinationals hebben het mondiaal moeilijk dus nog meer steun voor de heersende klasse om te overleven, met als gevolg verdere achteruitgang van het levenspeil van de bevolking.
Natuurlijk is de Trump/Bannon-vorm en de May/Brexit-vorm gevaarlijker en agressiever voor met name de werkende klasse in de westerse wereld dan de mildere Obama-vorm die overigens internationaal tot groot lijden heeft geleid. Intussen leidt de kapitalistische crisis steeds duidelijker tot een verzwakking van het Europees kapitaal, tot uiteenvallen van de Europese politiek-economische integratie en tot toenemend gevaar van (handels)oorlogen op Europees grondgebied. De verschillende West-Europese kapitaalsgroepen zoeken weer 'levensruimte' in het oosten net als nazi-Duitsland indertijd. Het monster kruipt weer steeds dichter bij in Europa.