Het vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos bij aanbouw in 2016. Het was het eerste kamp dat toen onder leiding van het leger geopend werd. Nu is het overvol en heeft het al verschillende opstanden mogen meemaken. (Foto: ZLV)
Een reeks Griekse eilanden wordt overspoeld met vluchtelingen. Het schokkende overzicht hierna toont de harde werkelijkheid op een reeks Griekse eilanden.
Lesbos: 6.983 vluchtelingen (58 nationaliteiten) 'wonen' in containers en tentjes van eigen makelij in een 'hotspot' (officieel: Centrum voor Opvang en Identificatie) die berekend is op 3.000 vluchtelingen met sanitaire voorzieningen voor 800 mensen. In totaal verblijven op het eiland 8.950 vluchtelingen en migranten. De bevolking van Lesbos telt 85.330 inwoners.
Samos: 2.898 vluchtelingen 'wonen' in een kamp dat berekend is op 648 mensen. In totaal bevinden zich 3.141 allochtonen op Samos. De bevolking van Samos telt 32.977 inwoners.
Chios: 1.438 mensen verblijven in een ruimte die berekend is op 1.014. Op het hele eiland verblijven in totaal 1.659 allochtonen. De bevolking van Chios telt 52.320 inwoners. (alle drie de inwoneraantallen volgens volkstelling 2011)
De Griekse regering blijft cynisch de voorkeur geven aan de term 'Centrum van Gastvrijheid' voor deze 'behuizing'. Op zondag 22 april vond er op het Sappho Plein, genoemd naar de dichteres Sappho (rond 600 vóór onze jaartelling) in Mitilini, de hoofdstad van Lesbos, een betoging plaats van vluchtelingen en migranten die in opstand kwamen tegen de onmenselijke omstandigheden waarin zij gedwongen zijn te (over)leven. Fascistische en extreemrechtse groeperingen laten geen gelegenheid voorbijgaan om op de omstandigheden in te spelen en pleegden een gewapende aanval op demonstranten en politie om naar hun zeggen de bewoners te beschermen tegen al dat vreemde gebroed dat het land overstroomt. Herhaaldelijk vinden er schermutselingen plaats tussen vluchtelingen/migranten van verschillende nationaliteiten, maar ook van dezelfde nationaliteit.
De ellendige omstandigheden, met veel te weinig sanitaire voorzieningen, afwezigheid van gezondheidszorg en eindeloos aanslepende asielprocedures (zelfs zoiets simpels als het vervangen van een gebroken ruit vergt maanden) leiden tot uitbarstingen van wanhoop, maar ook zijn de gevolgen voor de plaatselijke bevolking steeds erger, o.a. door plundering van hun landerijen en tuinen en daarbij horende installaties. Vooral de dorpen in de buurt van de 'hotspots' hebben het zwaar te verduren.
Het toerisme loopt achteruit. Ondanks dat verhoogt de regering nog eens de btw in de horeca. Verloedering viert hoogtij, er is een bloeiend circuit van slavenhandelaars en de prostitutie neemt toe. Volgens de directeur van de hotspot Mória op Lesbos zijn alcoholmisbruik, diefstal van mobieltjes en seksuele intimidatie van vrouwen de meest voorkomende kwalen. Er is veel te weinig politiebewaking aanwezig en er zijn zelfs dorpen zonder ook maar één politieagent.
Ondertussen neemt de vluchtelingenstroom opnieuw toe. In de periode januari-april 2017 kwamen er 7.954 aan. In hetzelfde tijdvak van 2016 was dat 4.761. Tientallen vonden weer een tragische dood in het 'natte graf', zoals de Middelllandse Zee de laatste jaren ook wel genoemd wordt.
Te weinig personeel, slecht en met grote vertragingen betaalde uitgeputte contractambtenaren van de Dienst Asiel zijn de oorzaken die de weg vrijmaken voor talloze non-gouvernementele organisaties (ngo's). Zeventien ngo's hebben het heft volledig en ongecontroleerd in handen genomen. In de meeste gevallen is het duister door wie zij gefinancierd worden en wat de eigenlijke bedoelingen zijn. Aanklachten te over in het kamp 'Mória'. Zij hebben o.a. te maken met pogingen tot 'bekeren' van migranten en vluchtelingen, waarbij ook handtekeningen werden gevraagd. In december 2015 werd de WAHA aangeklaagd, een ngo die geacht wordt gezondheidszorg te verlenen. Deze ngo heeft haar zetel in Frankrijk en werd opgericht door de prinses van Abou Dhabi in de Verenigde Arabische Emiraten. Deze ngo is o.a. actief in Afghanistan, Nigeria, Kameroen, Ethiopië, Kenya, Senegal, Soedan, Zambia, Somalië, Tanzania, Benin, Eritrea, Guinea, Jemen.
Het is bekend dat de regering van de Verenigde Emiraten op het grondgebied van Jemen honderden Columbiaanse en andere Latijns-Amerikaanse huurlingen heeft aangenomen in een poging het verlies te compenseren van haar vele tientallen soldaten die in Jemen, het armste land van het Arabisch Schiereiland, gesneuveld zijn. In veel gevallen lopen dit soort rekruteringen via ngo's. Nog een ngo die actief is op Lesbos, is de Danish Refugee Council, die met de WAHA samenwerkt binnen het kader van een programma voor de Balkan en in meer dan 30 landen hulp biedt aan vluchtelingen en ontheemden. Deze organisatie werkt samen met regeringen en andere officiële nationale instellingen. Wat is daar dan mis mee?
De organisatie wordt gefinancierd door het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken, de Europese Unie en de VN met als een van de belangrijkste geldschieters het ministerie van BZ van de VS met alles wat dit betekenen kan voor een rollenverdeling in de regio. Te paranoide gedacht? Het gezegde 'Wiens brood men eet diens woord men spreekt' heeft al sinds de oudheid het bewijs van zijn waarheidsgehalte geleverd. Gebieden kunnen niet alleen veroverd worden met het geweld van wapens, bommen en raketten, maar ook via infiltratie 'met de beste bedoelingen', via humanitaire hulp en bijstand. Hetgeen niet betekent dat je tegen humanitaire hulp op zich moet zijn.
Hoe de eindeloze ellende van vluchtelingen uit oorlogsgebieden een pion wordt op het schaakbord van grote machten is o.a. te zien aan de manier waarop Turkije er gebruik van maakt in de onderhandelingen met Griekenland en EU door voortdurend de vluchtelingenkraan open en dicht te draaien en de EU te dreigen zich terug te trekken uit het akkoord betreffende de vluchtelingen. De bedoeling van dit akkoord was de vluchtelingenstroom vooral uit Syrië richting Europa via de Griekse eilanden in te dammen. Sinds maart 2016 zitten op grond van dit akkoord 60.000 mensen vast in Griekenland. Ze willen niet in Griekenland blijven, willen doorreizen naar een land van hun keuze, maar kunnen geen kant op.
Een nieuw asielwetsontwerp is half mei aangenomen door het parlement. Daarmee worden nog meer rechten aan ontheemden ontnomen. O.a. zal de zogeheten materiële opvang (dus onderdak en voedsel) ingetrokken worden, als een asielzoeker zijn 'geografische beperkingen' overschrijdt om op eigen houtje naar een andere bestemming te gaan. Dat gebeurt steeds meer als de asielprocedure stokt. De haven van Patras is soms al een gevechtsarena tussen vluchtelingen en politie, omdat de eersten proberen als verstekelingen op schepen te komen. Traficking is een bloeiende onderneming.
Niemand zal ontkennen dat de problemen enorm zijn geworden en de steeds groeiende stromen vluchtelingen nauwelijks meer opgenomen kunnen worden in de Europese landen. De Griekse bevolking zelf zit toch al in de grootste economische penarie. Het is het eerste Europese land van opvang en dan ineerste instantie vooral de eilanden van de noordelijke Egeïsche Zee. Toch heeft ook Griekenland er zelf schuld aan, want het land doet hard mee en eist - zoals al vaker in Manifest aangetoond - een steeds belangrijker rol in het imperialistische oorlogsgebeuren in de regio, dat uiteindelijk de oorzaak is van alle vluchtelingenellende, het spiegelbeeld van de politiek van Europa, VS en NAVO.