Voorzitter, een begroting en een meerjarenraming is niet iets dat in een vloek en een zucht door de raad gejast kan worden, zoals dat hier kennelijk verwacht wordt. Ik mag niet in herhaling vallen, want dat blijkt in deze zaal een doodzonde te zijn. Maar ik heb de laatste jaren anders niet dan herhalingen gelezen en gehoord. ‘Zelfredzaamheid’, ‘eigen kracht’, ‘loslaten’, ‘zorg op maat’ en ga zo maar door… Toch zal ik mij beperken en rekening houden met wat andermans oren kunnen verdragen. Maar elke herhaling van de door mij genoemde mantra’s waren evenzo vele spijkers waarmee de kist, waarin de begroting ligt, dichtgetimmerd wordt. De spijkeraars, de timmerlieden, dragen allen het verenigingsleven, de sport, de kunsten en cultuur en wat al niet, een warm hart toe. Dat staat ook met zoveel woorden in de reactienota op de zienswijzen, de protesten dus. Niettegenstaande dat worden subsidies afgebouwd, beëindigd, want het zijn geen kerntaken… Want, zo staat het er, de burgers zijn zelf verantwoordelijk voor een bloeiend verenigingsleven. Inspraakrondes, niet zo’n beetje. Zienswijzen, niet te weinig. De burgers aan het woord. En dat wèl met veel verantwoordelijkheidsgevoel voor een bloeiend verenigingsleven! Maar zo staat geschreven: geen kerntaak. De burgers en de gemeentelijke overheid hadden nog niet zo lang geleden een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Sterker nog: de gemeentelijke politiek trad op námens de burgers, want het waren hun burgers! Dat pad wordt nu verlaten. Voor weer meer mensen om niet mee te gaan stemmen. Ja, de gemeente is slim bezig. De burgers hebben mee kunnen praten, mee kunnen doen. Net als de reclamespot va C1000, slim bezig. Maar ook C1000 wordt door een Jumbo onder voet gelopen… Voorzitter, van zeker een aantal sport- en muziekverenigingen en van instellingen als ‘It Toanhûs’ en KCGS, komt het voortbestaan in gevaar! Om het hoofd boven water te kunnen houden dreigen contributies en lesgelden fors verhoogd te worden, omdat gemeentelijke subsidies beëindigd dan wel zeer fors gekort worden. Maar die verhogingen zullen niet helpen. Afhaken van deelnemers en gebrek aan toestroom van leden en deelnemers zullen aan de orde komen. Het water komt tot aan de lippen!
Eerst zullen mensen met lage inkomens, vooral kinderen, afhaken en ij gebrek aan geld geen lid of deelnemer worden. Ik denk dat het zeer moeilijk zal zijn die dichtgetimmerde kist open te krijgen, maar ik wil wel een bescheiden poging wagen de gemeenteraad te bewegen een antwoord uit te spreken op de ‘smeekbede’ van ‘It Toanhûs’ en KCGS – en al die actievoerende en bezorgde ouders, kinderen en docenten – en ook nog de raad te bewegen een beroep op het college van B&W te doen. Voorzitter, de bezuinigingen zijn in feite schrikbarend. Maar, zo wordt altijd gezegd: politiek is een kwestie van keuzes maken. Gemeenteraad, kom tegemoet aan die ‘smeekbede’ om de voorgenomen bezuiniging te halveren naar € 125.000.-! Haal het geld weg bij een verhoging van de forensenbelasting voor tweede woningen (opbrengst € 58.000.-) en uit lagere uitgaven voor bedrijvencontacten (opbrengst € 67.000.-). Dat amendement zal ik indienen. Voorzitter, er bestaat in deze gemeente een minimabeleid – een regeling voor personen en gezinnen met lage inkomens -; vooral gericht op het kunnen meedoen van kinderen. Dat is met name geliëerd aan meedoen aan sport, aan kunstzinnige vorming. In relatie tot de bezuinigingen moet in die zin deze minimaregeling opnieuw beoordeeld worden. Een motie daartoe zal ik indienen. Voorzitter, over de ontwikkelingen van het sociaal beleid – inkomens en zorg – maak ik mij, hier al vaker door mij verwoord, grote zorgen. We stevenen af op een bikkelharde maatschappij. Vrijwel alle politieke partijen hebben zich tot het neo-liberalisme bekeerd. En noemen de door hen nagestreefde maatschappij de ‘participatiemaatschappij’. Een maatschappij, ontdaan van alles wat zij ‘sociale franje’ noemen. Er wordt een ‘heilige’ oorlog tegen alles wat sociaal is gevoerd. Ook deze gemeenteraad is verantwoordelijk voor de gevolgen! Deze ontwikkeling zal ook ten koste gaan van de democratie.
Ik wil dit, toegespitst op mijn eigen situatie, toelichten. In het NCPN-verkiezingsprogramma staat dat de NCPN zich in de nieuwe gemeenteraad op dezelfde wijze voor de bevolking zal inzetten zoals dat in de Lemsterlandse Raad het geval was. Verder staat er: “De NCPN zal ook in de nieuwe gemeenteraad de dingen bij de naam noemen, er niet omheen draaien en zeggen wat gezegd moet worden”. Verder: “De NCPN zal zich ook in de nieuwe gemeenteraad tot het uiterste inzetten om te voorkomen dat door gemeentelijk beleid verenigingen en instellingen in moeilijkheden komen”. Zo zou ik nog wel even door kunnen gaan. Voorzitter, in deze gemeenteraad ben ik de NCPN. Het gaat hier om beloften, niet alleen gedaan aan de mensen die op de NCPN gestemd hebben, net alleen gedaan aan de inwoners van voormalig Lemsterland, maar aan de hele bevolking van de toen toekomstige De Friese Meren. Van Terherne tot Bantegea, van Aldegea tot Stobbegat! Ik vind, de NCPN vindt dat er in deze raad geen belemmeringen mogen zijn om deze beloften na te komen. Die belemmeringen zijn er wel! Ik vind, de NCPN vindt dat geen honderd reglementen van orde mij ervan kunnen weerhouden, dat te doen waarvoor ik gekozen ben. Ik zal niet toestaan dat ik beperkt word in mijn optreden zoals ik dat wens, zoals de NCPN dat de bevolking beloofd heeft.
Voorzitter, ik heb een lange staat van dienst als raadslid, als volksvertegenwoordiger. Dat hoeft niet een verdienste te zijn, maar het is wel een feit. Dat ik door mijn partij jaren achtereen als lijstaanvoerder aangewezen ben en ook steeds weer door een deel van het volk gekozen ben, zal te maken hebben met één of meer kwaliteiten, waarvan men denkt dat ik die bezit. Laat ook ik eens niet bescheiden zijn. Het gaat dan om het voeren van een debat en dat met argumenten te ondersteunen; standpunten nader beschouwen en als dat nodig is, dieper op een zaak ingaan. Men noemt dat ook wel ‘politiek bedrijven’… Als ik daarin belemmerd word, daar geen gelegenheid voor krijg, niet zodanig kan optreden zoals mijn partij en onze kiezers van mij verwachten, dan is dat een ernstige zaak. Voorzitter, ik kan hier niemand iets verbieden, maar ik heb er geen behoefte aan een debat-cursus te volgen, zoals eens door een raadslid is geadviseerd; ik heb ook geen behoefte aan mails met verwijzing naar het Reglement van Orde, zoals mij eens tijdens een raadsvergadering, vanuit deze raad toegestuurd.
Voorzitter, mevrouw de Vries uit Bantega heeft de Raad laatst, namens drie huurdersverenigingen toegesproken. Zij heeft in heldere bewoordingen uiteengezet hoe de situatie voor wat betreft de huurders van woningen in de gemeente is en hoe die situatie nog verder dreigt te verslechteren. En dat alles door rijksbeleid. Zij deed een oproep aan de Raad; geef een signaal af aan Den Haag, aan de Regering en de Tweede Kamer. De NCPN vindt een begrotingsvergadering daarvoor het geschikte moment. Een motie daartoe zal ik indienen.