In mijn dagblad las een artikel over een actie van ouders tegen de voorgenomen sluiting van de openbare basisschool – en ook de enige school – in een dorp op Ameland. Nu is sluiting van basisscholen op het platteland regelmatig aan de orde en is de belangrijkste reden daarvoor meestal het lage en te verwachten te lage leerlingenaantal. In dit krantenartikel kwamen twee zaken naar voren die zo herkenbaar zijn en waar de NCPN en de gemeenteraadsfractie meerdere malen in Lemsterland en later in de gemeente De Fryske Marren op gewezen hebben: het ontmoedigen en met opzet laten doodbloeden van openbare basisscholen en het feit dat het dan ook bijna altijd om openbare scholen gaat. Een van de actievoerende Amelandse ouders zegt dat men ‘actief het leven uit de school heeft laten lopen’ en dat bij intake werd gezegd dat de school na afzienbare tijd toch dicht zou gaan. Voor de NCPN in De Fryske Marren heel herkenbaar. Bij minstens twee gesloten basisscholen is het hier ook zo gegaan.
In een van die gevallen liet een prognose van alle scholen van de scholenkoepel voor die ene school in drie jaar tijd zo een drastische afname van het leerlingenaantal – tot aan beneden de officiële opheffingsnorm – zien, zodat samen met het ontmoedigen van ouders van nieuwe leerlingen, het bewust kapotmaken van deze nog maar tien jaar daarvoor nieuw opgeleverde school meer dan bewezen was. In een ander dorp werd zelfs ouders van nieuwe leerlingen verzocht om hun kind maar bij een school in een naburig dorp in te schrijven omdat de betreffende dorpsschool op termijn toch dicht zou gaan. DE NCPN in De Fryske Marren heeft er altijd op gewezen dat stap voor stap het onderwijs rijp wordt gemaakt voor privatisering. Het begon destijds met het op afstand zetten van de gemeenten van het openbaar onderwijs en het instellen van besturen van onderwijskoepels als bevoegd gezag.
Ook werden er aparte gemeentelijke opheffingsnormen doorgevoerd, leerlingenaantallen die ver boven de rijks-opheffingsnorm liggen, waardoor basisscholen eerder gesloten kunnen worden. In de praktijk is het zo, dat als er in een dorp nog één school behouden kan worden er dan een samengaan van de openbare met een bijzondere school plaatsvindt, waardoor er dan weer een openbare school verdwijnt. De NCPN brengt dit wanneer dat voorkomt aan de orde en heeft een keer de vraag gesteld hoe het kan dat besturen van bijzondere onderwijskoepels veel beter voor hun scholen zorgen dan die van openbare scholen. Er is al jarenlang een politieke trend waarin de positie van het openbaar onderwijs verzwakt en op den duur zal verdwijnen. Dit is de opzet en maakt vrij baan voor privatisering. Het gaat hier niet om een geheimzinnig complot maar om de werkelijkheid die een ieder die dat wil heeft kunnen zien en kan zien. Verzwakking of het verdwijnen van het openbaar onderwijs betekent verzwakking van het héle onderwijs, ook van dat we nu nog bijzonder onderwijs noemen.
Rinze Visser,
Gemeenteraadslid NCPN-De Fryske Marren.