Tijdens de behandeling van het agendapunt ‘Onderzoeksrapport Rekenkamer bezwaarschriftenprocedures’ in de gemeente De Fryske Marren sprak de NCPN-woordvoerder als volgt:
Voorzitter, het gaat hier over het rekenkamer-onderzoek, de aanbevelingen en de reactie van B&W daarop. Maar het is moeilijk om je daar toe te beperken tegen de achtergrond van het politieke landschap waarin een en ander plaatsvindt. Mijn politieke reukorgaan fluisterde mij destijds in dat er hier en daar geen blijdschap was over het verzoek van een aantal fracties (waaronder de NCPN) om de gang van zaken met betrekking tot de bezwaarprocedures te onderzoeken. En met hier en daar bedoel ik niet alleen het college van B&W en zijn directe omgeving. Mijn conclusie is dat men niet stond te springen om het gevraagde onderzoek. Maar het onderzoek is er toch gekomen. En aan de inhoudelijke reactie van B&W denk ik aan ‘lange tenen’ en kiespijn’… Zeker een aantal aanbevelingen en kritische noten van de rekenkamer worden niet zonder tegenzin geslikt. Hoe kan het ook anders onder het gesternte van de jubelstemming over de participatiemaatschappij en het ten grave dragen van de verzorgingsstaat. ‘Leve de participatiemaatschappij’ zagen we toen in grote letters staan. In deze zelfde zaal!!
Het rapport heeft het uitvoerig over de juridische afdeling, dus de verantwoordelijkheid van het college, die in gesprekken met bezwaarmakers in een soort mediation-achtingen setting het zover kreeg dat er bezwaren werden. Ingetrokken. Maar niet dat er voor bezwaar vatbare beslissingen werden teruggenomen… Niet dat inwoners werden gewaarschuwd en in de gelegenheid werden gesteld om problemen te voorkomen. Ja, ik heb hier recht van spreken. Meerdere malen heb ik er voor kunnen zorgen dat een bezwaarprocedure voorkomen kon worden. Er zijn er die vinden dat een gemeenteraadslid zoiets niet moet doen. Dat je na het afleggen van de gelofte of eed je menszijn in moet leveren. Ook heb ik meegemaakt dat een inwoner verzocht werd het bezwaarschrift in te trekken met een schikking, om te voorkomen dat de gemeente De Fryske Marren bij een beroepszaak totaal de mist in zou gaan.
Het toeslagenschandaal heeft tienduizenden mensen kapotgemaakt, gezinnen uit elkaar gerukt. Niet één dader zit daarvoor in de gevangenis… Maar de mentaliteit, de politieke mentaliteit van een politieke meerderheid – doorgeschoven naar uitvoerende ambtenaren – die bestond niet alleen bij de Belastingdienst! Ook bij gemeenten! De verzorgingsstaat moest immers ten grave worden gedragen…Als ik daar in deze raad voorbeelden van wilde geven, dan werd ik door sommigen weggehoond, het woord ontnomen zelfs.
De praktijk. Je maakt bezwaar tegen een B&W-beslissing over bijvoorbeeld hert sociaal domein, je maakt bezwaar binnen zes weken. Dan kan het een heel lange tijd duren voor je bericht krijgt met een verweerschrift van B&W. In die lange periode heeft het college alle tijd gehad – met hulp van deskundige ambtenaren – regelmatig in gestrengheid bijgeschoold – om het naar de letter uitvoeren van bijvoorbeeld de Participatiewet. Die geschoold zijn in het beperken van de gemeentelijke uitgaven, die alle jurisprudentie napluizen tot het vinden van argumenten om het bezwaar van een inwoner onderuit te kunnen halen. Zo ziet een B&W-verweerschrift eruit…!In een zeer korte tijd moet de bezwaarmaker, die op de hoorzitting komt om het bezwaarschrift mondeling toe te lichten, óók nog proberen het verweerschrift van het college te weerleggen. Onbegonnen werk. Alweer ben je de onderliggende partij. Je moet dan wel van zeer goede huize komen een bezwaarschrift gegrond te krijgen.
Je zit daar. Tegenover de commissie en de vertegenwoordiger namens B&W, nauwelijks tijd gehad om het B&W-verweerschrift met argumenten te bekritiseren. Gelijk recht voor ongelijke mensen…Voorzitter, het gaaat hier over politiek, over sociale politiek, het gaat hier over het feit dat in de gemeente De Fryske Marren in enkele jaren tijd de jaaruitgaven voor het sociaal domein van 45% naar 35% van de uitgaven is gegaan….! Het gaat hier over geïnternaliseerd wantrouwen tegen burgers die steun van de gemeente nodig hebben. Het gaat hier over het uitganfspunt dat mensen die ondersteuning nodig hebben bij voorbaat als fraudeur, als oplichter worden gezien. Tot het slachtoffer het tegendeel kan bewijzen. Het gaat hier om te behalen van financiële resultaten waarop men meent trots te moeten zijn, Het gaat hier om een mentaliteit die, als die niet verandert, er van het uitvoeren van de aanbevelingen niets terecht komt.
Als je in al die mensen een potentiële oplichters ziet dan gaat daar veel ambtelijke tijd in zitten, tijd die beter besteed kan worden. In het daadwerkelijk helpen van mensen en in het ontmaskeren van die enkele oplichters die er ook zijn…Ik heb begrepen dat de nieuwe Tweede Kamer de Participatiewet wil aanpassen, minder wantrouwen.. Ik moet dat nog zien. Het kan en mag niet zo zijn dat een aanvrager bijstand gesommeerd wordt zaken te verkopen tot het banksaldo op nul staat, dus om het recht op het ‘vrij te laten vermogen’ met voeten te treden. Dat had tot een bezwaarschrift kunnen leiden als ik daar eerder achter was gekomen…
Het kan en mag niet zo zijn dat iemand ten onrechte een boete van €4000.- krijgt. (Na veel moeite – ook mijnerzijds – boete ongedaan gemaakt). Het kan en mag niet zo zijn dat van een inwoner maandenlang verlangd wordt steeds weer andere niet relevante gegevens te verstrekken. Het kan en mag niet zo zijn dat inwoners op hun uitkering gekort worden op onjuiste gronden. Veel bezwaarprocedures hebben kunnen worden voorkomen, ook omdat mijn persoon daar veel moeite voor heeft moeten doen. Nogmaals, de mentaliteit, de politieke mentaliteit moet veranderen. Dat is ook de voorwaarde voor een betere gang van zaken met betrekking tot bezwaarprocedures in de gemeente De Fryske Marren. Einde betoog NCPN in eerste termijn.
SCHANDAAL TOESLAGEN
Bij de beantwoording van het college van B&W was er ernstige kritiek op het feit dat de NCPN – en ook een andere raadsfractie – de link tussen de gang van zaken in de gemeente en het schandaal toeslagen kinderopvang had gelegd. Ook enkele andere woordvoerders vonden dat de gemaakte vergelijking buiten alle proporties was. Er zouden app[els met peren zijn vergeleken…. De NCPN ging hierop in en stelde dat men totaal niet door had wat er ook in deze gemeente – en overigens in alle gemeenten – aan de hand was en is. Een ieder kan weten dat het genoemde schandaal voortkwam uit het eerder nog strenger maken van de sociale wetgeving – door een grote parlementaire meerderheid – die ook door uitkeringsinstanties – ook de gemeenten – uitgevoerd werd en nog wordt. De NCPN-woordvoerder zei dat hij enkele sprekende voorbeelden, waar hij als helpende hand, nauw bij betrokken was, heeft genoemd. Hij stelde voor om een bijeenkomst van de voltallige raad – desnoods in besloten zitting – te beleggen, waar hij anderhalf uur de tijd krijgt te vertellen wat hij als NCPN-raadslid aan oneerlijks en inwoners-vijandig heeft meegemaakt. “Mocht men mij daar op één leugen kunnen betrappen, dan heb ik voor het laatst op deze stoel gezeten”, zo besloot hij. Zoals gebruikelijk kwam aar geen reactie op.