Veel gemeentebesturen in ons land maken zich zorgen over de verslechterende financiële positie waarin hun gemeenten mee te maken hebben. Dat hadden ze beter een aantal jaren eerder kunnen doen, toen bijvoorbeeld de Participatiewet met alle welwillendheid werd binnengehaald. Veel gemeenten zien ook met angst de in het vooruitzicht gestelde herziening van het Gemeentefonds – waaruit de gemeenten het overgrote deel van hun inkomsten genereren – tegemoet. Voor velen zal het bedrag per inwoner fors dalen. Echter niet voor de gemeente Rozendaal in Gelderland, waar de ene inwoner nog rijker dan de andere is. Na de herziening zal het bedrag per inwoner daar met €319.- per inwoner omhoog gaan. Deze gemeente met maar een paar duizend inwoners hoefde ook niet met andere te fuseren, ondanks de allerwegen gehoorde roep dat grotere gemeenten echt nodig waren om zich financieel te kunnen redden. Deze ongelijke behandeling is tekenend voor het politieke klimaat zoals dit zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld.
Een golf van bezuinigingen spoelde over gemeenteland. De Fryske Marren bleef daarbij niet gespaard. Door de crisis die in 2008 begon, met als gevolg miljardensteun voor de grote bankinstellingen, werden de financiële gevolgen daarvan voor een groot deel op de gemeenten en dus de inwoners afgewenteld. Gefuseerde gemeenten, dus ook de onze, kregen te maken met een opschalingskorting – ‘grote gemeenten zouden goedkoper kunnen werken’ -, welke korting nu nog jaren door zal werken. In 2015 werd de Participatiewet van kracht. Voor belangrijke zorgtaken werden de gemeenten verantwoordelijk. En…, de geschiedenis herhaalt zich, met nieuwe rijkskortingen.
Wie het nieuws volgt die kan weten dat heel veel gemeenten het water tot aan de lippen staat. Bibliotheken, zwembaden en andere voor de bevolking belangrijke voorzieningen dreigen te verdwijnen. Vooral ook omdat de door het Rijk bij de gemeenten gedumpte zorgtaken veel meer kosten dan wat het Rijk ervoor beschikbaar stelt. Dit in combinatie met een stijgende vraag, en ook dat bepaalde zorgaanbieders van de marktwerking gebruik maken om gemeenten te bestelen, roept dat grote problemen op.
Zo werd enige tijd geleden na een onderzoek bekend dat de Friese gemeenten voor €8.500.000 door zorgaanbieders benadeeld.waren en dat de gemeenten met terugbetalen van slechts €4.500.000.- genoegen namen.Gemeenten proberen, om de tekorten in de hand te houden, inwoners die de gemeenten voor hun levensonderhoud nodig hebben daar vanaf te houden. Wat ook gepaard gaat met het zonder respect bejegenen van mensen, zoals het zich bemoeien met hun boodschappen bij de supermarkt en impertinente vragen te stellen. Dit onder de vlag van zelfredzaamheid en eigen kracht. Meer dan eens komt het voor dat inwoners hierdoor groot gevaar lopen afgesneden te worden van nutsvoorzieningen of zelfs het dak boven hun hoofd kunnen verliezen. Het gemeentebestuur van DFM vindt het niet fijn dat inwoners dit kunnen lezen. Jammer dan! Meer bezuinigen kan niet. Dan maar een niet sluitende begroting met het boze oog van de Provincie erbij. Is het een wonder dat het vertrouwen in de overheid daalt?
Rinze Visser,
NCPN-fractievoorzitter in de gemeenteraad.
