In onze gemeente en omgeving sneuvelde de laatste jaren de ene na de andere kleine basisschool. En dan gaat het vooral om openbare scholen. Dat het aantal schoolgaande kinderen, vooral op het platteland, aan het verminderen is, dat is een gegeven. Kortom, het aantal openbare basisscholen vermindert razendsnel. Een opmerkelijk feit – in elk geval in onze contreien, is dat tegelijkertijd met de grote terugloop van de aantallen kerkgangers en gelovigen, steeds meer ouders voor hun kinderen voor het bijzonder onderwijs kiezen. Dat roept de vraag op: waar gaat het mis met het openbaar onderwijs?
Dat in het onderwijs de particuliere sector -zeg maar: de markt – binnensluipt, dat is al lang geen geheim meer. Berichten over twee-deling en kansenongelijkheid in het onderwijs zijn allang geen nieuws meer. Dat dit een onwenselijke ontwikkeling is, vinden steeds meer mensen. Maar wat er veelal aan ontbreekt is het noemen van de positie van het openbaar onderwijs. Dan gaat het niet om de ouderwets aandoende tegenstelling tussen openbaar en bijzonder onderwijs, maar om de ook in de Grondwet gewaarborgde rijksbekostiging. Want om dat laatste gaat het! Het openbaar onderwijs is de waarborg voor de financiële verantwoordelijkheid van het landsbestuur voor het onderwijs, inclusief het bijzonder onderwijs. Zonder openbaar onderwijs geen bijzonder onderwijs!
Onze indruk is dat in onze gemeent en omgeving de onderwijskoepels openbaar basisonderwijs – eerder opgericht in verband met de terugtredende gemeentelijke overheden – al lange tijd niet meer hun best doen voor het openbaar onderwijs. Er zijn zelfs voorbeelden van hoe men in zeer korte tijd zeker twee scholen op een niet meer te handhaven leerlingenaantal kreeg. Door ontmoediging en verwaarlozing. Waar besturen – onderwijskoepels – van bijzondere scholen er alles aan doen om, ondanks de krimp, zoveel mogelijk hun scholen in stand te houden, lijkt het erop dat het openbaar onderwijs in een neerwaartse spiraal gebracht wordt. Als dat ook de ontwikkeling elders is, dan geeft dat politieke stromingen die van het openbaar, door het Rijk bekostigde onderwijs, afwillen en voor privatisering zijn, de wind in de zeilen.
Rinze Visser,
Fractievoorzitter NCPN gemeenteraad De Fryske Marren.